Toen ik begon met schrijven over hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit had ik nog niet kunnen bevroeden wat het effect ervan zou zijn op mijzelf en mijn lezers. Ik blijk het erg leuk te vinden om te doen en de reacties van herkenning die ik ontvang zijn talrijk. Mijn columns zijn hopelijk voor sommigen een steuntje in de rug, voor anderen gewoon leuk om te lezen of de weg naar meer kennis en begrip van het onderwerp hoogbegaafdheid.
Echter sommige reacties maken mij ook verdrietig. Juist uit de (voor mij) overweldigende herkenning kan ik opmaken dat het nog steeds zeer slecht gesteld is met die kennis en dan met name met betrekking tot het onderwijs. Vooroordelen en onkunde heersen nog alom.
Vele verhalen die ik lees gaan over wegkwijnende en rebellerende kinderen waarvan de ouders met de handen in het haar zitten. Waarom is het toch dat er zo gemakkelijk gedacht wordt van (ouders van) hoogbegaafde kinderen: 'die redden zichzelf wel'?
Voor diegenen die bijvoorbeeld fulltime hoogbegaafdenonderwijs 'onzin' vinden zal ik nog eens het klinkende voorbeeld geven:
Op schaal is 100 het gemiddelde IQ.
Een zwakbegaafd persoon heeft een IQ van (vanaf) 70.
Dat is dus zo'n 30 punten lager dan het gemiddelde.
Een zwakbegaafd kind wordt gemakkelijker herkend en krijgt veelal passend onderwijs en/of ondersteuning aangeboden, waar wellicht een deel van vergoed wordt en daar is ook verder helemaal niets mis mee. (NB. Ieder kind heeft recht op passend onderwijs !).
Een hoogbegaafd kind heeft een IQ van (vanaf) 130.
Dat verschil is dus óók zo'n 30 punten maar dan hoger dan het gemiddelde en daarnaast zijn er óók nog de zeer & uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen met een IQ van 145 tot....?
Maar krijgen deze kinderen passend onderwijs? Over het algemeen niet.
Fulltime hoogbegaafdenonderwijs is prijzig, om over vergoedingen voor dure IQ testen, leerlingenvervoer (omdat zo'n school meestal niet naast de deur ligt), aanvullende onderzoeken, begeleiding en dergelijke nog maar te zwijgen. Dat moeten de ouders vrijwel allemaal zelf ophoesten (uitzonderingen of meewerkende gemeentes daargelaten). Er zijn ouders die minder gaan werken, of zelfs stoppen met werken, om hun kind/eren beter te kunnen begeleiden of thuisonderwijs te geven, vaak noodgedwongen. Een aardig aantal daarvan is zichzelf ook gaan specialiseren in een of andere vorm van begeleiding of ondersteuning voor hoogbegaafde kinderen, sommigen beginnen zelfs een eigen praktijk.
Er zijn ook ouders die zelfs verhuizen voor echt Passend Onderwijs. Ze doen dit alles simpelweg omdat ze hun kind (+ andere hoogbegaafde kinderen) gelukkig willen zien! Hoogbegaafde kinderen zijn zelden zo zorgeloos als ze zouden moeten zijn op hun leeftijd en het aantal jonge kinderen wat rondloopt met een echte depressie of zelfmoordgedachten is aanzienlijk.
De nood aan hulp en kennis blijkt groot.
En passant lijkt er evenwel een zorgelijke scheiding te kunnen gaan ontstaan als hoogbegaafde kinderen van minder welgestelde ouders om deze reden minder kansen zouden krijgen om op te bloeien of om hun potentie te ontwikkelen, wat ook weer door zou kunnen werken in de rest van hun leven.
De (al dan niet h/erkende) hoogbegaafde kinderen die op het regulier onderwijs (moeten?) blijven krijgen meestal te maken met veel onbegrip omdat de kennis ervan gewoon nog niet wijdverbreid is. Deze kinderen gaan bijvoorbeeld met buikpijn naar school of komen onhandelbaar uit school omdat ze niet gezien noch begrepen worden. Vaak komt die frustratie er op verschillende manieren en op niet gerelateerde momenten uit. Probeer dan, op dat moment, er de vinger maar eens op te leggen wat nu precies de werkelijke oorzaak daarvan is... Dat is de puzzel. (Nb. Eén bevlogen leerkracht op het reguliere onderwijs kan al het (een positief) verschil maken, maar één slechte leerkracht op ft hb onderwijs ook... (negatief) ).
Op een doorsnee reguliere school wordt van deze kinderen gedacht en verwacht, zodra bekend is dat ze hoogbegaafd zijn(...), dat ze continu hoge cijfers halen en extra werk makkelijk aankunnen. Maar daar zit nu juist een bottleneck. Mijn zoontje reageerde daarop met de redenatie: 'als ik alles snel en goed afmaak krijg ik alleen maar méér van hetzelfde werk !'. Met als resultaat dat hij er met de pet naar ging gooien.
Dát is dus het punt waar bijvoorbeeld verrijking* ingezet zou moeten worden (*verdieping met betrekking tot de actuele stof of verbreding, door het aanbieden van andere stof). Op die manier behoud je de motivatie van het hoogbegaafde kind in plaats van het te vernietigen door steeds maar weer meer van hetzelfde aan te bieden (ze haten herhaling!).
> 'Everybody is a genius in his/her own way'.
Maar al met al is er nog veel werk aan de winkel. Ik ben blij dat ik zo, op mijn eigen manier, toch een steentje bij kan dragen aan de weg naar meer begrip, uitwisseling en verdraagzaamheid.
